Jelle (51) woont met zijn gezin in een dorp in Friesland. Zijn vrouw Lucy werkt in het UMCG. Ze komt uit Mexico. Ruim twintig jaar geleden kwam ze voor Jelle naar Nederland. Ze hebben drie kinderen, twee jongens en een meisje. Zes jaar geleden kreeg Jelle de diagnose ASS. 
Hij gaat vier ochtenden in de week naar de Scauting locatie in Hurdegaryp. De rest van de week is hij vrij en vangt hij thuis de kinderen op. Hij maakt bij Scauting prachtige olieverfschilderijen. Sinds kort geeft hij tekenles aan een mededeelnemer. Dat bevalt zo goed dat daar vast interessante nieuwe dingen uit voort gaan komen.

Jelle nodigt me uit om thuis langs te komen. Lucy is er ook. Een levendige vrouw met zwart kort haar en een heerlijk Zuid-Amerikaans accent. Op tafel staan drie door Jelle getekende portretten van de kinderen. Terwijl we met elkaar in gesprek zijn is Jelle op een stuk papier allemaal geometrische patroontjes aan het tekenen. Dat praat blijkbaar wel zo makkelijk.

Jelle is dertig als hij Lucy via ICQ (voorloper van WhatsApp) ontmoet. Ze zijn beiden op zoek naar iemand die hen kan helpen beter te worden in de Engelse taal. Ze raken aan de praat, het klikt meteen. Na vier maanden intensief online contact komt Lucy voor een korte vakantie naar Nederland.
Jelle weet nog precies hoe het was toen hij haar ophaalde van Schiphol. Daar was ze. Ook in het echt vond hij haar prachtig, met haar zwarte haren. Lucy zag hem en vond hem ook meteen geweldig. Smoorverliefd waren ze. Als ze terug is in Mexico missen ze elkaar zo erg dat ze besluiten om hun leven met elkaar te gaan delen. Ze trouwen in Mexico. Daarna komt Lucy mee naar Friesland en trekt ze bij Jelle in.

Ik vraag aan Jelle hoe dat voor hem was.
“Nu ben ik getrouwd, dacht ik. Nu horen we bij elkaar. Dat was raar. In mijn eentje wonen heb ik altijd wel kunnen handelen. Maar nu was Lucy er opeens. Zij is van zichzelf heel enthousiast en druk. Allemaal prikkels waar ik maar moeilijk mee om kan gaan. Vooral geluid komt keihard bij mij binnen. Toen de kinderen kwamen werd dat nog veel erger. Het zorgt voor frictie. Als je overprikkeld raakt, word je onsympathiek. Ik denk ook vaak dat ik iets verkeerd doe, maar weet dan niet goed wat.”

Jelle heeft veel verschillende banen gehad. Van vrachtwagenchauffeur tot callcenter medewerker (hij heeft een prachtige stem), van vuilnisman tot service engineer (zijn droombaan), van lening-verstrekker op een bank tot datatypist. Hij vertelt hoeveel energie het hem altijd heeft gekost om het werk en het gezin te combineren.
Steeds weer eindigt de baan in ontslag. Burn-out’s en zelfs een opname volgen. Jelle vertelt dat hij daarvan nog steeds herstellende is. Die ruimte biedt Scauting hem. Soms wilde hij dat het verdriet over alles wat niet goed ging er niet was. Van zijn coach Baukje leert hij dat ook nare gevoelens er mogen zijn.

Jelle en Lucy hebben samen veel meegemaakt, hoogtepunten en dieptepunten. Lucy vertelt hoe ze op een avond Jelle helemaal wanhopig buiten ziet staan. Hij weet op dat moment niet meer hoe hij verder moet. Ze vertelt het met tranen in haar stem. De herinnering eraan raakt haar nog steeds diep. Ze houdt van hem.

“Het allerfijnst is het als we hier thuis met zijn allen op de bank zitten en gezellig naar de TV kijken. Dan is er harmonie. Ons favoriete programma? De Slimste Mens! Dan geniet ik. Maar soms zit ik hier en is de rest in huis iets anders aan het doen. Dan tettert iedereen door elkaar heen. Ik weet dan niet waarover en raak helemaal overprikkeld. Terwijl, als we samen hetzelfde doen, dan tetter ik rustig met ze mee.”

Hij vertelt dat hij van het omgekeerde, van onder-prikkeling dus, minstens zoveel last heeft.
”Het zijn soms lange lege dagen. Vooral de weekenden vallen me zwaar. Ik zou dan kunnen gaan fitnessen, maar dan moet je naar de sportschool en dat is voor mij een enorme drempel, want daar zijn mensen. Dus ga ik niet.”

Jelle vertelt hoe mooi hij het vindt dat hij met zijn zoons en dochter zulke diepe gesprekken kan hebben. En hoe fijn het is dat zijn dochter ook zo van schilderen en muziek houdt, en zijn zoon net als hij van modelbouw. Op een keer was Lucy ziek. Ze was er niet zeker van of Jelle de zorgtaak voor de kinderen wel kon overnemen. Maar dat kon hij wel. Ze vertelt trots hoe blij ze daarmee was.

We zijn geanimeerd aan het praten met zijn drieën. Het is gezellig. Lucy zit zichtbaar te genieten van hoe haar man helemaal in ons gesprek opgaat. Ik vraag aan Jelle of het ook te vermoeiend is.
“Nee, juist niet!”

Ik vraag hem hoe hij naar zijn autisme kijkt.
“Aan de ene kant kunnen het onbegrip, de leegte en de vele drempels me dagelijks tot wanhoop drijven. Aan de andere kant, mijn autisme maakt me ook tot wie ik ben. Zonder dat was ik vroeger nooit op die site gegaan en had ik Lucy niet ontmoet, onze kinderen niet gekregen. Dan was ik misschien met een blonde meid uit Nederland getrouwd. Dit met Lucy is juist zo bijzonder. Ik hou wel van een beetje bijzonder. Een beetje bijzonder is leuk, toch?”

Hanneke Kappen