Op de Scauting locatie in Tjalleberd is twee jaar geleden een veelbelovend onderwijsproject van start gegaan. Daniëlle Spinder is de initiatiefnemer ervan. Zij is zowel coach bij Scauting, als docent in het basisonderwijs. Zij zag hoe talentvolle jonge mensen met autisme thuis kwamen te zitten, omdat het op school niet meer ging. Ze besloot er iets aan te gaan doen.
Het combineren van zorg en onderwijs is ongebruikelijk, het vergde denkkracht en creativiteit om de verschillende werelden bij elkaar te krijgen. Resultaat: In Tjalleberd is een onderwijslokaal ingericht, docent Jan Rigter geeft er les, Daniëlle en haar collega Daisy Knol zijn als coach bij de lessen aanwezig.
Eerste wapenfeit: Vorig jaar behaalde een jongeman hier zijn diploma VMBO TL. Voordat hij bij Scauting kwam zat hij uitgerangeerd thuis, school zag geen mogelijkheden meer. Maar die had hij dus wel. De diploma uitreiking was een groot moment voor alle betrokkenen.
Ik ontmoet Lizzy Oosterbos (17), we spreken elkaar online. Ik zie een vrolijke jonge meid die enthousiast vertelt over waar ze mee bezig is en die heel goed kan uitleggen hoe het komt dat ze momenteel onderwijs volgt in Tjalleberd, en niet meer op de scholengemeenschap waar ze haar middelbare school carrière begon.
“Heb jij autisme?! Echt waar?!” Lizzy vertelt me hoe vaak ze dit wel niet te horen kreeg.
Blijkbaar voldoet zij niet aan het beeld dat veel mensen hebben van iemand met autisme. Toen ze op haar 14e de diagnose kreeg was er in haar vriendenclub maar één jongen die niet erg verbaasd was. Het was hem wel eens opgevallen dat ze mensen niet graag aankijkt.
“Dat klopt wel.” zegt Lizzy, “Zeker als ik mensen nog niet goed ken.”
In het eerste jaar van de mavo ging het nog wel. De tweede klas haalde ze op het nippertje, ondanks toenemende buikpijn en slapeloosheid. In het derde jaar lukte het niet meer, ze kwam thuis te zitten. Het viel niet mee om erachter te komen wat er met haar aan de hand was. Artsen en specialisten vonden maar geen oorzaak voor haar buikpijn en haar slechte slapen. Ook het advies van de huisarts om haar wat harder aan te pakken (“Ze heeft een schop onder de kont nodig”) zette geen zoden aan de dijk. Pas met de diagnose autisme viel alles op zijn plek.
“Het was een opluchting” vertelt Lizzy. “Ik snap nu waarom het niet gek was dat school niet meer ging. Ik wist daar nooit waar ik aan toe was. We hadden steeds lesuitval, allemaal verschillende invallers en onverwachte tussenuren. In de klas was het onrustig, leuke klasgenoten hoor, maar het duurde iedere keer zeker 10 minuten voor we met de les bezig konden. Er was onrust, geklets en gedoe, ik kon me niet concentreren. Het openbaar vervoer sloot ook nog eens niet lekker aan. Ik sliep wel een beetje, maar werd doodmoe wakker. Ik had zoveel stress, ik was er ziek van. Ik deed zo mijn best, maar op het laatst kon ik het gewoon niet meer.”
Ze wordt thuis begeleid door Janna Donker, zij werkt bij de stichting Eduzon en bij Scauting. Janna bracht haar in contact met het onderwijsproject van Scauting in Tjalleberd. Afgelopen augustus is Lizzy daar begonnen. Ze krijgt les op maandag en donderdag, van half 1 tot half 4.
Het gaat heel goed met haar, hoe kan dat?
“Hier is rust, ik voel me op mijn gemak. Ik kan me helemaal op mijn schoolwerk concentreren. Ik doe hier in één lesuur met Jan meer dan vroeger in een paar weken op school. We hebben samen een plan gemaakt. Komende zomer ga ik staatsexamen doen in Engels en biologie. Daarna stap voor stap verder. Ik kom hier twee middagen in de week, als ik denk dat ik meer aan kan, dan kan dat ook. Ik mag het zeggen. Ik kan al steeds beter op tijd aangeven wanneer iets te veel voor me wordt. Daisy en Daniëlle helpen me daarmee, samen met Jan.”
Hoe is het met de stress?
“Die heb ik niet meer. Vervoer is geregeld, ik kan gebruik maken van een taxi, en ik weet nu precies waar ik aan toe ben. En nu kan ik het dus wel!”
Jan, Daisy en Daniëlle zijn het er helemaal over eens: “Bij ons volgt een leerling geen onderwijs, maar het onderwijs volgt de leerling. Dat is alles.”
Dit onderwijsproject is gestart bij Scauting in Tjalleberd. Ook via de Scauting locatie in Hurdegaryp is een tweetal leerlingen al verwezen naar Tjalleberd. Het begin van een olievlekwerking lijkt daarmee een feit te zijn.
Hanneke Kappen
