Bespiegeling
Deze donkere lockdown decemberdagen lenen zich goed voor bespiegelen. Met wie kan ik dat beter doen dan met iemand die ervoor heeft doorgeleerd, zoals psycholoog en filosoof Frederik Boven.
Frederik is momenteel bezig met het schrijven van een proefschrift over de geschiedenis van autisme. Hij is ook directeur van Autisme Digitaal, een stichting die als doel heeft om de toegang tot kennis over autisme te bevorderen. Ze maken websites, geven presentaties en organiseren gespreksgroepen.
Frederik en ik spraken elkaar onlangs in verband met een online bijeenkomst over autisme. In het voorgesprek dat we hadden raakte hij me vol in het hart toen hij zei: “Dat meer mensen kennis hebben over autisme, dat is belangrijk. Nog veel belangrijker is het om goed na te denken over wat je vervolgens met die kennis doet. Er zijn helaas veel mensen die denken dat ze met die kennis ook alle antwoorden in huis hebben. Terwijl ze die kennis zouden moeten gebruiken voor het stellen van de juiste vraag.“
Zullen we deze uitspraak inlijsten en overal ophangen?
Frederik kreeg de diagnose syndroom van Asperger toen hij 33 was, hij is nu 39. Zijn autisme maakt dat zijn belastbaarheid laag is. Veel langer dan een uur houdt hij het niet vol om aandacht en focus vast te houden. In een een-op-een gesprek gaat het nog wel, in een groep is dat voor hem haast niet te doen. De avonden houdt hij bij voorkeur vrij zodat hij kan herstellen. Zijn autisme uit zich ook in moeite hebben de verbinding met zijn lichaam te voelen. Samen met een somatisch bewegingstherapeut leerde hij signalen herkennen, zoals een tinteling, warmte of kou. Om die signalen vervolgens te kunnen koppelen aan eventuele oorzaken als honger, of pijn. Frederik zegt dat hij dit soort dingen veel eerder had willen leren. Wat hem betreft zou de hele middelbare school zoals wij die nu kennen geschrapt kunnen worden voor kinderen zoals hij er zelf eentje was.
Hoe zou zijn ideale school er uitzien?
Frederik: “Ik zou het De school van het Leven noemen. Een school voor kinderen met autisme, waar het hoofdvak heet: Leren bestaan. De gewone schoolkennis, dat is het probleem niet, dat leren deze kinderen zichzelf wel aan. Veel belangrijker is dat het een school is waar je leert hoe je lijf werkt. Waar je leert hoe sociale relaties werken, formele en informele. Waar je ingewijd wordt in de sociale codes die bestaan voor omgang met anderen, op WhatsApp en Email bijvoorbeeld, of op het werk. Wat word je bijvoorbeeld geacht te doen in een pauze? Het is een school waar je leert dat jij ook mag zeggen wat jij zou willen. Dat het maken van afspraken over wat precies de bedoeling is in een bepaalde sociale situatie, niet gek is. Stel wij zijn vrienden, dan spreken wij bijvoorbeeld af dat we elkaar 1 x in de week zien en dat wij op elkaars verjaardag komen; onze eigen code voor vriendschap. Het zou ook een school zijn waar je veel oefent in het stellen van de juiste vraag. En in het juist plaatsen van het antwoord. Want dat is niet alleen belangrijk voor mensen zonder autisme, ook voor mensen met.”
Hoe meer Frederik over zijn School voor het Leven vertelt, hoe meer ik denk dat ook kinderen zonder autisme veel baat zouden kunnen hebben bij dit vakkenpakket.
Autisme Digitaal is bezig met het ontwikkelen van de gesprekgroep: “Verken je autisme”. Voor volwassen mensen met autisme, over wat zij belangrijk vinden om te weten over hun autisme. (Autismedigitaal.nl)
Hanneke Kappen
