Published 9 september 2020

Drive

Volgens Mariël Weekamp is een van de meest voorkomende misverstanden dat mensen met autisme ongevoelig zouden zijn. Haar ervaring is dat de jongeren waarmee zij werkt juist bijzonder gevoelig zijn. Ze pikken als geen ander spanning en emoties op. Ze weten zich er alleen vervolgens vaak geen raad mee. Ze vertelt over een gezin dat met het sterven van een dierbare te maken kreeg. De zoon met autisme toonde geen enkele emotie, trok zich terug en sloot zich op in zijn kamer. Iemand die niet beter zou weten, zou kunnen denken dat het hem allemaal niks kon schelen.
Mariël is ambulant begeleider in Emmen, Coevorden en omstreken. Ze begeleidt jeugd. Haar jongste cliënt is elf, de oudste drieëntwintig. Zelf is ze vierentwintig, ze werkt nu twee jaar bij Scauting.
“Dit is een fascinerende groep jonge mensen.” vertelt ze. “Met hun bijzondere talenten en hun heel specifieke interesses. Realiteit is dat zij vaak moeite hebben een plekje in de maatschappij te veroveren, terwijl ze volgens mij daar  juist zo enorm van toegevoegde waarde zouden kunnen zijn. Mijn drive is om bij ze aan te sluiten en hierin iets voor ze te betekenen.” 
Volgens Mariël is het belangrijk om in de begeleiding vooral “echt” te zijn. Oprecht, open en eerlijk. Zeggen wat je doet en doen wat je zegt. Weten ook dat progressie zich niet in een rechte lijn voltrekt. Kleine stapjes. Geduld.
Ze gebruikt graag kaartjes met filosofische vragen om het gesprek op gang te helpen. Vragen als: Kun je verdriet uitzetten? Is de ruimte af? Wie bepaalt wat normaal is? Hebben dieren humor? De jongeren vinden de vragen over het algemeen erg leuk. Bijkomend voordeel van de kaartjes: je kunt je blik er lekker op richten, aankijken is vaak lastig als je autisme hebt.
Ze geniet van de originele redeneringen waarmee sommigen op de proppen komen. En al pratend komen meestal als vanzelf ook de zaken aan de orde waarmee ze aan de slag zouden willen. Met het creëren van overzicht op gebied van huiswerk of administratie bijvoorbeeld. Of het oefenen van vaardigheden op gebied van zelfstandigheid. Koken, schoonmaken, de was. Of het vinden van een passende werkplek of opleiding. Praktische zaken dus.
Het gaat daarnaast ook steeds weer over het beter leren begrijpen van autisme.  
Het mooie van ambulante begeleiding daarbij is volgens Mariël dat het zich thuis afspeelt. Thuis voelen kinderen en jongeren zich vaak het veiligst. Het is de plek ook waar je het gezin makkelijk kunt betrekken bij de begeleiding. Zij kunnen vaak ook nog veel leren over autisme en hoe je daar rekening mee kunt houden.
Ook het onderwerp sociale contacten is een steeds terugkerend thema. Eenzaamheid bestaat. Jonge kinderen kunnen moeite hebben aansluiting te vinden bij leeftijdsgenootjes. Die van rond de twintig ook. Er zijn wel online contacten, maar in het echt omgaan met elkaar valt soms niet mee. Leeftijdgenoten zonder autisme hebben vaak totaal andere interesses, zoals uitgaan in drukke gelegenheden, met alles wat daarbij hoort. Niet te doen dus.
Mariël vertelt met plezier over een jongen die ze begeleidt. Hij is van plan om binnenkort voor het eerst naar een bijeenkomst van “Iets drinken” te gaan. Een grote stap voor hem.
Ik vraag Mariël wat zij zelf leert van de jonge mensen die zij begeleidt.
Ze denkt even na.
“Ik leer van hen dat er altijd andere verfrissende inzichten mogelijk zijn, dingen die ik zelf nooit had kunnen bedenken. Ik leer om nog vaker te checken of we het nog wel over hetzelfde hebben. Ik leer om nóg zorgvuldiger te communiceren. En anders krijg ik het trouwens ook meteen te horen, lacht ze. Ik heb de neiging om soms zinnen niet helemaal af te maken om dan halverwege al naar de volgende over te stappen. Als me dat soms nog gebeurt, krijg ik meteen lik op stuk. Zo van: Hallo! Ik snap hier dus hélemaal níks meer van!” 
Oeps.
 
Op  ietsdrinken.nl is informatie te vinden over waar in Nederland deze netwerkborrels voor en door mensen met autisme plaats vinden.

Hanneke Kappen

HANNEKE KAPPEN

Hanneke Kappen is vaste gespreksleider bij Autisme Café Assen en Autisme Café Zwolle. Ze is docent en coach. Ze is columnist voor de Golden Raand en was dat jarenlang voor DvhN.
Ze is geboeid door de schoonheid en inspiratie die in autisme verborgen zit.

Laatste colums