Published 12 april 2024

Esther en Daan hebben een zoon en een dochter. Over hun dochter van achttien gaat dit verhaal.

Hun zoon was heel rustig en teruggetrokken. De eerste drie maanden leek ook hun dochter een heel rustig kind. Maar daarna veranderde dat.
Esther: “Toen ze geboren werd, had ze haar ogen meteen wijd open. Als peuter was ze altijd haantje de voorste, ze was héél aanwezig. Super enthousiast en temperamentvol. Vóór haar vijfde was dat nog wel grappig. Daarna werd steeds duidelijker dat alles altijd wel moest gebeuren zoals zij het wilde.”
Daan: “Ze accepteerde geen correcties en ook geen hulp. Dat is eigenlijk nog steeds zo. Ik vind dat soms lastig te begrijpen. Als vader had ik eerst het idee dat mijn wil wet was, maar zo werkt het niet bij haar. Alles was, en is nog steeds, ondergeschikt aan haar wil. En ze is daarbij erg intelligent en verbaal heel sterk. Dat maakt het heel pittig. Bij haar is het: alles uit, of alles vóluit.”

Toen ze acht was kreeg ze de diagnose ADHD.
Daan: “Ik heb zelf ADHD en een aan autisme verwante contactstoornis. Ik herken veel van mezelf in haar. We zijn soms als twee druppels water.”

Wat is jullie dochter voor iemand?
Daan: “Het is een heel bijzondere meid. Een beetje excentriek misschien. Ze weet heel veel. Ze is heel creatief, ze kan prachtig tekenen. Ze is slim en leergierig. Ze heeft zichzelf bijvoorbeeld Japans geleerd. Niet dat ze vloeiend Japans spreekt, maar wel veel woordjes en zinnetjes.”

Ongeveer drie jaar geleden hebben jullie haar aangemeld bij Scauting Diagnostiek & Behandeling. Waarom was dat?
Esther: “Ze zat niet lekker in haar vel. Het lukte haar na Corona ook niet om de draad van school weer op te pakken. Je hebt als ouders maar één wens, en dat is dat je kind gelukkig is. We wilden onze dochter beter leren begrijpen.”

Wat leverde de inbreng van Scauting Diagnostiek & Behandeling jullie op?
Esther: “We hebben geleerd dat onze dochter zich op verschillende vlakken anders heeft ontwikkeld dan je zou verwachten. We leerden bijvoorbeeld dat ze emotioneel veel en veel jonger is dan je zou verwachten van een achttienjarige. Terwijl ze tegelijkertijd heel intelligent en verbaal ijzersterk is. Daardoor overschat je haar dus heel gemakkelijk. We zouden haar dus eigenlijk veel vaker aan moeten spreken zoals je dat met een heel jong kind zou doen. Dit was een echte eye-opener voor ons.”
Daan: “We hebben bij Scauting ook geleerd dat onze dochter veel verwerkingstijd nodig heeft. Veel meer verwerkingstijd dan wij dachten. Dat was voor ons de tweede eye-opener.”

Wat doen jullie sindsdien anders?
Esther: “Er zijn situatie waarin ik vroeger gedacht zou hebben, waarom moet dit nu weer zo! Waarom reageert ze nu zo heftig. Maar nu weet ik dat we haar gewoon even moeten laten en dat we gewoon even moeten wachten tot morgen. Tot ze het verwerkt heeft. Dat helpt haar en het helpt ons ook.”
Ze voegt eraan toe: “Ik weet nu wel van die emotioneel veel jongere leeftijd van haar, maar omdat ze zo slim is en verbaal zo sterk, kan ik me dat vaak haast niet voorstellen.”

De begeleiding vanuit Scauting stopte toen hun dochter achttien werd. Er is door Scauting nog wel geprobeerd via de gemeente verlenging te krijgen, maar dit is uiteindelijk niet gelukt.

Zo’n anderhalf jaar geleden vertelde hun dochter dat ze zich altijd al meisje voelde, terwijl ze in een jongenslichaam geboren was. Via de huisarts zochten Daan en Esther contact met de genderpoli. Hun dochter voert nu wekelijks gesprekken met de mensen van de genderpoli.
Daan: “Ze wil verder door het leven als meisje. Ik zie haar ook als meisje. Niet als een transmeisje, maar helemaal als een meisje. Het is goed dat ze nu niet meer naar school hoeft en gewoon thuis mag zijn. Ze kan zich nu eerst focussen op zichzelf.”

Hoe nu verder?
Daan: “De toekomst ligt wat mij betreft open. Het komt zoals het komt. Ik laat het los. Wij staan achter haar. Ik ben heel blij voor haar dat school nu even geparkeerd is. Omdat ze nu niet naar school gaat heeft ze via de gemeente een zogenaamde doorstroom-coach toegewezen gekregen. Die gaat haar binnenkort verder begeleiden. “
Esther: “Ik hoop dat ze zich beter gaat voelen als ze straks misschien hormonen gaat krijgen. Ik had graag gewild dat we eerder hadden geweten dat ze zich een meisje voelde. Het heeft waarschijnlijk altijd al onder de radar gezeten. En nu is ze al achttien. Dat maakt het erg lastig voor haar op dit moment.”

Wat maakt dat jullie dit verhaal wilden vertellen?
Daan: ”Als ook maar één andere ouder iets heeft aan ons verhaal, dan is dit gesprek wat mij betreft al geslaagd. Wij zijn heel open. Wat mij betreft is transparant zijn ook de enige weg naar hulp.”

Hanneke Kappen

HANNEKE KAPPEN

Hanneke Kappen is vaste gespreksleider bij Autisme Café Assen en Autisme Café Zwolle. Ze is docent en coach. Ze is columnist voor de Golden Raand en was dat jarenlang voor DvhN.
Ze is geboeid door de schoonheid en inspiratie die in autisme verborgen zit.

Laatste colums