Published 12 april 2023


In de grote centrale ruimte van de voormalige apotheek in Hurdegaryp heerst serene rust. Mensen zijn achter hun bureau aan het werk, de meesten dragen een koptelefoon. Een meisje houdt haar knuffel dicht tegen zich aan terwijl ze op haar laptop met iets bezig is. Coach Froukje Dijkstra is in gesprek met een van de deelnemers.

In de keuken is het gezellig. Regelmatig komt iemand binnen om iets te drinken te halen of om een praatje te maken. Stagiaire Nick (HBO Social Work) zit aan de keukentafel met een jongeman(29) die er vandaag voor het eerst is. Hij vertelt dat het best spannend voor hem was, hij is blij dat zijn moeder hem deze eerste dag wilde brengen. Rico(17) is ook in de keuken. Marten(43) komt binnen en vraagt waar de suiker is. Die blijkt op te zijn. In een van de kastjes liggen spelletjes. De nieuwe deelnemer zegt: “Dus, daar liggen de spelletjes.” Hij kon wel eens een liefhebber zijn. En inderdaad, even later is hij met Nick een potje aan het schaken.

Een tijd geleden heb ik Jelle geïnterviewd, een begenadigd schilder. Altijd als ik bij Scauting in Hurdegaryp ben ga ik in het atelier even kijken waar hij mee bezig is. Jelle zelf is er vandaag niet, maar er staan een paar mooie werken in wording.
In de hoek van het atelier zit een jonge vrouw rustig te werken achter haar laptop. Boeken opengeslagen ernaast, koptelefoon op.

Marten en Rico komen ook in het atelier zitten. Ik vraag aan Rico of hij nog naar school gaat.
Rico: ”Ik ga al een hele tijd niet meer naar school.”
Rico denkt lang na voor hij iets zegt. Als ik hem vraag wat hij zoal maakt in het atelier, zegt hij eerst dat hij dat niet weet.
Even later vertelt hij bedachtzaam: “Ik denk vaak, ja wát ga ik maken? En, als ik eenmaal begonnen ben, denk ik, hoe doe ik dat dan verder? Je wilt het wel goed doen hè. En je maakt wel eens een fout.”
Hij vertelt dat hij thuis een werkstuk heeft hangen dat hij hier heeft gemaakt.
Rico: “Het is een soort van tijger. Die heb ik hier gemaakt met Diamond Painting, dat zijn allemaal gekleurde stukjes kunststof die je op een ondergrond plakt. Hij hangt op mijn kamer. Best leuk geworden.”
Hij vertelt dat hij morgen jarig is. We praten over achttien worden.
Rico: ”Ja, volwassen. Wel een beetje een apart idee. Ik mag dan stemmen, maar ik ben niet echt van plan dat te doen. Ik word gewoon een jaar ouder. Het is niet veel meer dan dat.”

Marten zegt: “Ik ben drieënveertig. Vroeger duurde alles heel lang. Nu denk ik vaak, waar is de tijd gebleven? En ik wil niet negatief doen hoor, maar ik denk ook wel eens, is dít het allemaal?“
Ik vraag hem wat hij daarmee bedoelt.
Marten: “Het perspectief verandert als je ouder wordt. Er blijft steeds minder tijd over. En ik vind de wereld ingewikkeld. Ik denk vaak, wat is mijn plaats daarin eigenlijk? Dat weet ik nog steeds niet. Vooral contact met anderen kan moeilijk zijn. Ik heb al heel wat pijnlijke confrontaties en onbegrip op mijn pad gehad.”
Hij legt uit: “Ik moet altijd die ander raden. Ik denk altijd, wat kan ik zeggen en wat vooral niet? Ik weet dat vaak niet goed. En er komt van anderen bijna niks terug. Ik ben dat spelletje inmiddels een beetje zat.”

Hij vertelt dat hij twee dagen in de week bij Scauting komt. Een dag ICT en een dag op het atelier. Hij herkent goed wat Rico vertelt over hoe lastig het kan zijn om ergens aan te beginnen en om het af te maken.
Marten: “Ik zou graag uit mijn hoofd willen tekenen. Maar het lukt mij niet te maken wat ik wil. Ik heb naar anatomie gekeken, maar zou het graag beter begrijpen, want ik heb er nog steeds moeite mee. Ik zou graag leren beter te kijken naar mensen, dieren, dingen, of iets zelf bedenken. Maar dan ben je er nog niet. Vroeger ging ik gewoon tekenen, ik voelde toen geen enkele belemmering. Lekker tekenen met potlood. Dat lukt mij op dit moment niet goed. Wat mij wel leuk lijkt is om digitaal te leren tekenen.”
Ik vraag hem of hij het prettig vindt om bij Scauting te zijn.
Marten: “Voor ik hier kwam twee jaar geleden heb ik twee jaar lang thuis gezeten. Ik vind het fijn dat ik nu weer meer onder de mensen kom. Ik word wat meer geactiveerd hier.”

In de hoek van het atelier is de jonge vrouw ondertussen nog steeds geconcentreerd aan het werk. Dan doet ze haar koptelefoon af en kunnen we even met elkaar praten. Ze vertelt dat ze Hiltje heet en dat ze eenentwintig is.
Hiltje: “Ik ben bezig met mijn VWO examen geschiedenis. Ik lees nu over Steden en Burgers in de Lage Landen. In mei doe ik staatsexamen. Ook in Nederlands en Engels.”
Heeft ze al plannen voor na het examen?
Hiltje: “Ik ga kunstgeschiedenis studeren. En, ik schrijf. Ik ben op dit moment met twee romans bezig. Een ervan is geschreven vanuit het perspectief van een meisje dat kunstgeschiedenis studeert. Ik heb me online goed verdiept in wat die studie inhoudt.”
En het andere boek?
Hiltje: “Dat gaat over het leven van iemand die in de gevangenis terecht is gekomen. Van beide boeken is het begin en het einde af, ik ben nu bezig met de middenstukken.”
Ze vertelt over haar autisme: ”Ik kreeg de diagnose autisme toen ik twintig was. Nog maar net dus. Ik vind het fijn dat het ontdekt is. Nu kan ik meer over mezelf ontdekken. En ook beter begrijpen waarom sociale contacten voor mij soms zo lastig zijn.”

Ze maakt me erg nieuwsgierig. Het lijkt haar ook leuk om eens verder te praten. Maar wel in juni, als het examen achter de rug is.
Ook van Rico en Marten mag ik nog eens terug komen.
Wordt vervolgd dus.

Hanneke Kappen

De locatie van Scauting in Hurdegaryp is gevestigd in een voormalige apotheek. Er is een grote centrale ruimte, een atelierruimte, een lokaal, een keuken en een kantoor.
Nieuwsgierig geworden? Maak gerust een afspraak.
De andere locaties van Scauting bevinden zich in Hoogeveen, Tjalleberd en Assen. Ook daar staat de deur voor je open.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

HANNEKE KAPPEN

Hanneke Kappen is vaste gespreksleider bij Autisme Café Assen en Autisme Café Zwolle. Ze is docent en coach. Ze is columnist voor de Golden Raand en was dat jarenlang voor DvhN.
Ze is geboeid door de schoonheid en inspiratie die in autisme verborgen zit.

Laatste colums